W czasie ciąży w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian. Mogą być to zmiany fizyczne, takie jak nabrzmiałe piersi czy rosnący brzuszek ciążowy, szereg dolegliwości związanych z burzą hormonalną, w tym poranne mdłości czy zawroty głowy, ale również inne aspekty, na przykład osłabienie odporności. Jeśli przed ciążą rzadko kiedy zdarzało Ci się złapać przeziębienie czy jakąkolwiek inną infekcję, a w czasie ciąży masz wrażenie, że ciągle chorujesz – nie panikuj, tak się zdarza. Przedstawiamy jakie są przyczyny osłabienia odporności u kobiet w ciąży.
Czym jest odporność?
Odporność możemy wyobrazić sobie tarczę, której zadaniem jest chronienie naszego organizmu. Za ten fakt odpowiada wiele mechanizmów obronnych, chroniących organizm przed drobnoustrojami lub innymi patogenami wywołującymi choroby. To właśnie dzięki odporności organizm potrafi zapobiec rozwojowi chorób lub sprawić, że przebycie ich będzie łagodne. Wyróżnia się dwa główne rodzaje odporności – odporność wrodzoną (swoistą) oraz nabytą (nieswoistą).
Co ważne – odporność nie jest stała. U kobiet w okresie rozrodczym, odporność organizmu naturalnie obniża się w II fazie cyklu. Ponadto, stres, “życie w biegu”, brak odpowiedniej ilości snu czy dieta uboga w witaminy i minerały to gotowy przepis na obniżenie swojej odporności. W kontekście ciąży również mamy do czynienia z obniżeniem odporności, czego przyczyn może być wiele.
Przyczyny osłabienia odporności w ciąży
Do najczęstszych przyczyn osłabienia odporności w ciąży należą:
- Adaptacja immunologiczna organizmu: Organizm kobiety musi oswoić się z rozwijającym się w nim płodem, które na początku może traktować jak ciało obce. Organizm jest tym faktem bardzo obciążony, przez co niejako wycofuje swoje mechanizmy obronne, aby móc zająć się akceptowaniem płodu w ciele.
- Wzrost zapotrzebowania na składniki odżywcze: Ciąża to czas, w którym zwiększa się zapotrzebowanie na witaminy i minerały, takie jak witamina C, witamina D, żelazo i cynk. Nie wzbogacając swojej diety lub nie suplementując tych witamin i minerałów, organizm może zacząć cierpieć na niedobory, a co za tym idzie – osłabić się.
- Stres: Stres zawsze osłabia odporność, nie tylko w ciąży. Trzeba mieć jednak na uwadze, że stan błogosławiony, a w szczególności jego początki, mogą wprowadzać pewną nerwowość. Niepokój o zdrowie dziecka, zmiany, które następują w ciele i w samopoczuciu, rosnący brzuch, zakupy związane z ciążą i z przyjściem na świat dziecka – to wszystko sprawia, że organizm może zacząć pracować na wyższych obrotach niż zazwyczaj.
- Brak odpowiedniego snu: Jednym z objawów ciąży mogą być problemy z zasypianiem lub z wybudzaniem się w nocy. Brak jakościowego odpoczynku może osłabić układ odpornościowy.
- Ekspozycja na infekcje: Ciąża wiąże się również z wizytami w przychodni. Przyszła mama musi wykonywać szereg badań, pobierać krew, a czasem czekają ją dodatkowe dolegliwości takie jak cukrzyca ciążowa. Przy naturalnym osłabieniu odporności przebywanie w takich miejscach jak przychodnia, gdzie przychodzą pacjenci z różnymi chorobami, kobiety w ciąży naturalnie mogą szybciej łapać wszelkie infekcje.
- Niewłaściwa dieta: Czasem ciąża sprawia, że dieta się zmienia. Przyszła mama ma ochotę na słodycze i fast-foody, co może negatywnie odbić się na jej odporności – w szczególności mowa tu o nadmiarze cukrów prostych czy tłuszczów trans.
Zobacz: Jakie są przyczyny i objawy obniżonej odporności?
Jak wzmocnić odporność?
Odporność naszego organizmu jest zmienna, więc nawet gdy kobieta w ciąży odczuje jej spadek, to może nad nią pracować.
Przede wszystkim powinno się zacząć od zmian w prowadzonym trybie życia i jakości zjadanych posiłków. Dieta powinna być nie tylko zbilansowana, ale także różnorodna, aby dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Szczególnie ważne są warzywa liściaste, owoce cytrusowe, orzechy, nasiona oraz produkty fermentowane, takie jak jogurty naturalne, kefiry czy kiszonki, które wspierają zdrowie jelit i poprawiają funkcjonowanie układu immunologicznego.
Dobrze jest również zadbać o aktywność fizyczną. Oczywiście, przyszła mama nie powinna się forsować, jednak może wybrać lekkie ćwiczenia dostosowane do swoich możliwości – spacery, pływanie czy joga prenatalna. Te proste aktywności pomogą poprawić krążenie krwi i zwiększyć produkcję endorfin, które korzystnie wpływają na ogólne samopoczucie i odporność.
Należy zadbać również o spokój ducha. Stres nie tylko obniża układ odpornościowy, ale również może mieć inne negatywne skutki dla ciąży. Dlatego warto nauczyć się świadomego relaksu, w czym pomocne mogą być techniki oddechowe i medytacja. Przyszła mama powinna także pamiętać, aby robić dla siebie miłe, relaksujące drobnostki, takie jak kąpiele czy czytanie spokojnych książek.
Warto rozważyć również suplementację, zwłaszcza witaminy D, kwasu foliowego i żelaza. Należy pamiętać, aby kobieta w ciąży nie rozpoczynała samodzielnie suplementacji, a zrobiła to pod okiem specjalisty. W tym celu przyszła mama powinna udać się do lekarza rodzinnego, który po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu może zlecić wykonanie badania krwi, a następnie pomoże wdrożyć odpowiednie suplementy.
